Polska rozgłośnia protestuje przeciwko karze regulatora za krytykę podręcznika szkolnego przez Hitlerjugend

Wiodąca stacja radiowa Tok FM skrytykowała decyzję polskiego regulatora radiofonii i telewizji o nałożeniu na nią kary za „podżeganie do nienawiści” podczas programu, w którym – jak argumentuje stacja – w rzeczywistości krytykowała mowę nienawiści w kontrowersyjnym podręczniku szkolnym autorstwa byłego polityk rządzącej konserwatywnej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS).

Redaktor naczelny Tok FM zasugerował, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) starała się „chronić dobre imię PiS” poprzez „zniekształcanie sensu audycji”, podczas której prezenter zasugerował, że przyszedł zatwierdzony przez rząd podręcznik w poprzek, jakby była napisana dla Hitlerjugend.

Jej stacja opisała grzywnę jako „atak na niezależne media” i zobowiązała się zakwestionować ją w sądzie.

Czy KRRiT szuka pretekstu do nieodnowienia koncesji Radia TOK FM?

📌Oświadczenie redaktora naczelnego:https://t.co/J6aAS8oP18 pic.twitter.com/dAdom6syVw

— Radio TOK FM (@Radio_TOK_FM) 8 maja 2023 r

28 kwietnia przewodniczący KRRiT Maciej Świrski – konserwatysta powołany na to stanowisko przez PiS-owską większość w parlamencie – poinformował, że postanowił ukarać Tok FM grzywną w wysokości 80 tys. omówiono podręcznik Historia i teraźniejszość autorstwa Wojciecha Roszkowskiego.

„Ustalono, że program poniżał i naruszał godność ofiar II wojny światowej, w tym Żydów” – napisała KRRiT. „Wystąpiły treści dyskryminujące i podżegające do nienawiści ze względu na poglądy polityczne. Wobec Roszkowskiego używano obelg i określeń stygmatyzujących”.

To, zdaniem regulatora, stanowiło naruszenie art. 18 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji, który stanowi m.in., że „audycje nie mogą zawierać treści nawołujących do nienawiści lub dyskryminujących ze względu na… poglądy polityczne lub jakiekolwiek inne”.

„Dziennikarze mają prawo opisywać wydarzenia, które mogą oburzyć opinię publiczną” – powiedział Świrski. „Należy to jednak zrobić z profesjonalną starannością i uczciwością w gromadzeniu i wykorzystywaniu materiałów”.

Podjąłem dowód o ukaraniu radia TokFM za poniżanie godności ofiar II Wojny Światowej, w tym Żydom, oraz stygmatyzowanie i znieważanie prof. Wojciecha Roszkowskiego https://t.co/XC90kJGWQo pic.twitter.com/egwvkDni5g

— Maciej Świrski (@Maciej_Swirski) 28 kwietnia 2023 r

W trakcie programu prowadzący Piotr Maślak i gość, nauczyciel historii Paweł Nawrocki, rozmawiali o historii i teraźniejszości, która została wprowadzona do polskich szkół w ubiegłym roku jako lektura towarzysząca nowemu przedmiotowi o tej samej nazwie.

Podręcznik wzbudził kontrowersje ze względu na konserwatywne treści odnoszące się do tematów takich jak życie rodzinne, mniejszości seksualne i płciowe, ruch Black Lives Matter i Unia Europejska. Jeden z rozdziałów odnosił się do „rozpadu instytucji rodziny” spowodowanego „postępem medycyny i ofensywą ideologii gender”.

Dzieci są wydawane na świat „w oderwaniu od naturalnego związku kobiety i mężczyzny, najlepiej w laboratorium”, stwierdzano, traktując seks „jako rozrywkę, a sferę płodności jako produkcję ludzką, można by rzec hodowlę”. Następnie pyta: „Kto pokocha dzieci urodzone w ten sposób?”

Sekcja ta została ostatecznie usunięta przez wydawcę, Biały Kruk, po sprzeciwie. Decyzja ta zapadła po dyskusji na antenie Tok FM w czerwcu 2022 roku (kiedy książka nie była jeszcze wydana).

Ojciec dziewczynki urodzonej w wyniku zapłodnienia in vitro ponad dziesięciokrotnie podniósł swój cel crowdfundingowy, by pozwać ministra edukacji i autora nowego podręcznika.

Kontrowersyjna książka porównuje zapłodnienie in vitro do „hodowli ludzi” i pyta „kto pokocha takie dzieci?” https://t.co/1IOjlpvdqt

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 17 sierpnia 2022 r

W trakcie audycji Maślak opowiadał, po przeczytaniu fragmentów książki opublikowanej w Internecie, „odniósł wrażenie, że celem jest przekonanie młodzieży… zdrowej tkanki społecznej”.

„Czyta się to trochę jak podręcznik – przepraszam za porównanie – dla Hitlerjugend [Hitler Youth] czasami, nie wszędzie, ale czasami” – kontynuował.

Wywołało to gniewną reakcję szefa Białego Kruka, Leszka Sosnowskiego, który stwierdził, że „oszczerstwem” jest sugerowanie, że „propagują faszyzm wśród młodych ludzi”. Zapowiedział, że wydawca zawiadomił KRRiT, bo „takie rzeczy nie mogą pozostać bezkarne”.

W odpowiedzi Tok FM poinformował KRRiT, że opinie wyrażone przez Maślaka „nie przekraczają granic wolności dziennikarskiej”. Argumentowano również, że nawiązanie do Hitlerjugend „było trafną metaforą podkreślającą propagandowy charakter dzieła”.

Świrski ukarał TOK FM karą 80 tys. zł za naruszenie godności Roszkowskiego, PiS i Żydów. O co chodzi w tym teatrze absurdu? Publikujemy korespondencję @Radio_TOK_FM z KRRiT i Świrskim @TuPacewicz #OKOpress https://t.co/PdzvEqmlo2

— OKO.press (@oko_press) 8 maja 2023 r

Jednak w lutym tego roku Świrski zdecydował się na wszczęcie formalnego postępowania przeciwko Tok FM. Pod koniec kwietnia poinformował, że skończyło się to grzywną w wysokości 80 tys. zł.

Tok FM natychmiast ogłosił zamiar podjęcia kroków prawnych w celu zakwestionowania decyzji, którą określił jako „absolutny atak na niezależne medium będące platformą wymiany opinii w społecznie istotnej debacie publicznej”.

Po tym wczorajsze oświadczenie wydała redaktor naczelna stacji Kamila Ceran. Zaznaczyła, że ​​w ciągu jej 11-letniej kadencji stacja nigdy wcześniej nie została ukarana przez regulatora.

Ale teraz – kontynuowała – „prezes KRRiT zarzucił nam, że używamy mowy nienawiści, bo my krytykowaliśmy mowę nienawiści”. Ceran zwrócił uwagę na fakt, że Biały Kruk zdecydował się na usunięcie niektórych fragmentów podręcznika wyróżnionego w audycji Tok FM.

Kontrowersyjny nowy podręcznik szkolny – który wywołał krytykę między innymi za konserwatywne treści dotyczące życia rodzinnego i Black Lives Matter – ma być sprzedawany w urzędach pocztowych w całej Polsce, ogłosił przedstawiciel partii rządzącej https://t.co/ jM4rzgWpBV

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 1 września 2022 r

Ceran zwrócił też uwagę, że Świrski dopiero poniewczasie przedstawił zupełnie nowy zarzut, jakim było to, że Tok FM „podżegał do nienawiści ze względu na poglądy polityczne… powołując się na przynależność polityczną autora poradnika – wskazując na partię Prawo i Sprawiedliwość”.

„Oprócz obrony dobrego imienia prof. [Świrski] zobowiązał się także do ochrony dobrego imienia PiS poprzez przeinaczanie treści audycji, która w żadnej części nie była polityczna” – dodał Ceran.

Redaktor naczelny zasugerował, że sprawa przeciwko Tok FM może posłużyć jako pretekst do nieprzedłużenia wygasającej w tym roku koncesji na nadawanie stacji. Inny liberalny nadawca, często krytyczny wobec rządu, TVN, miał ostatnio problemy z odnowieniem koncesji.

Sąd orzekł, że opóźnienie w odnowieniu koncesji na nadawanie amerykańskiej telewizji TVN24 przez polską Radę Radiofonii i Telewizji było „rażącym naruszeniem prawa”.

Koncesja nadawcy została odnowiona we wrześniu na kilka dni przed jej wygaśnięciem
https://t.co/jaDucKWkay

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 29 kwietnia 2022 r

Decyzję o ukaraniu Tok FM skrytykował także członek KRRiT Tadeusz Kowalski, który został powołany do regulatora przez kontrolowany przez opozycję Senat.

Zaznaczył, że Świrski podjął decyzję sam, bez konsultacji z resztą rady, do czego jako prezydent ma prawo, ale co jest sprzeczne z dotychczasową praktyką.

Kowalski powiedział portalowi Wirtualna Polska, że ​​jego zdaniem decyzja Świrskiego była „stronnicza, arbitralna i selektywna”, a dyskusja Tok FM na temat podręcznika była „w interesie publicznym”.

Polska awansuje w Światowym Indeksie Wolności Prasy po raz pierwszy od ośmiu lat, ale problemy pozostają

Źródło głównego obrazu: M. Śmiarowski / KPRM (na licencji CC BY-NC-ND 2.0)

Anna Hackett jest asystentką redaktora w Notes from Poland. Niedawno ukończyła europeistykę w Trinity College w Dublinie, a wcześniej pracowała jako dziennikarka w grupie Irish Independent News & Media.