Polska składa skargi prawne na „autorytarną” politykę klimatyczną UE
Polski rząd złożył cztery skargi na politykę klimatyczną UE, nazywając ją „autorytarną” i obiecując, że „nie pozwoli na dyktat Brukseli”.
Trzy nowe sprawy wniesione do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotyczą zakazu rejestracji nowych pojazdów spalinowych po 2035 r., podwyższenia unijnego celu redukcji gazów cieplarnianych oraz ograniczenia bezpłatnych uprawnień do emisji w ramach tzw. unijny system handlu uprawnieniami do emisji (ETS).
Dziś złożyliśmy kolejne trzy skargi do #TSUE – ws. zakazu rejestracji gazów spalinowych po 2035 roku, podwyższenia unijnego celu wprowadzenia emisji gazów cieplarnianych oraz ws. licencji bezpłatnych ETS działalności na rynku. Unijne oferty mogą zagrozić…
— Anna Moskwa (@moskwa_anna) 17 lipca 2023 r
Są następstwem kolejnej skargi złożonej w zeszłym tygodniu przeciwko unijnym przepisom dotyczącym użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF), które zdaniem Polski naruszają kompetencje państw członkowskich.
„Czy [European] Unia chce w sposób autorytarny decydować, jakimi pojazdami będą jeździć Polacy i czy w Polsce wzrosną ceny energii?” — napisała na Twitterze minister klimatu Anna Moskwa. „Polski rząd nie pozwoli na dyktat Brukseli”.
Dziś rano minister dodał w rozmowie z Polskim Radiem, że w tym tygodniu rząd złoży również piątą skargę w sprawie 35 tys.
Polska pozwie Niemcy do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w związku z rzekomym brakiem usunięcia nielegalnie przewożonych do Polski odpadów.
Około 35 000 ton odpadów pozostaje w siedmiu miejscach w Polsce – mówi ministerstwo klimatu https://t.co/28uwpZUQb3
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 19 maja 2023 r
Obecny rząd narodowo-konserwatywny w Polsce regularnie krytykuje politykę klimatyczną i środowiskową UE. Lider partii rządzącej Jarosław Kaczyński nazwał je „szaleństwem i teoriami bez dowodów” oraz „zielonym komunizmem”.
„Na każdej radzie UE byliśmy i jako rząd głosowaliśmy przeciwko każdemu dokumentowi w pakiecie Fit for 55” – powiedziała Moskwa, odnosząc się do unijnego programu redukcji emisji o co najmniej 55 proc. do 2030 r.
„Nie jest tajemnicą, że byliśmy przeciw całemu pakietowi, jesteśmy przeciw zwiększaniu ambicji klimatycznych i sposobu [these efforts] są noszone i zmuszane [upon member countries]– dodał minister.
Polityka klimatyczna UE to „zielony komunizm”, na którym „korzystaną będą najbogatsi Europejczycy kosztem biedniejszych” – mówi Jarosław Kaczyński.
Polski rząd mówi, że nie poprze „Fit for 55”, flagowego programu UE na rzecz ograniczenia emisji https://t.co/d6kUiBRdRe
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 24 kwietnia 2023 r
Niedawne badanie finansowane przez UE wykazało, że Polska jest najmniej zielonym krajem bloku. Nadal opiera się na węglu do produkcji około 70% swojej energii elektrycznej, co jest zdecydowanie najwyższą wartością w UE. Polska jest drugim co do wielkości producentem węgla brunatnego w Europie po Niemczech i największym producentem węgla kamiennego.
W marcu Polska jako jedyny kraj członkowski sprzeciwiła się wprowadzeniu zakazu sprzedaży nowych samochodów benzynowych i wysokoprężnych od 2035 r. W dzisiejszym wywiadzie Moskwa przekonywała, że do podjęcia tej decyzji potrzebna była jednomyślność, ponieważ jej wpływ jest mocno zależny na miks energetyczny krajów członkowskich.
„W naszym przypadku, [banning combustion engines] jest absolutnie sprzeczne z polityką klimatyczną, bo doprowadzi do wzrostu zużycia węgla w krótkim okresie, jeśli chcemy zwiększyć produkcję energii elektrycznej [to power electric vehicles],” powiedziała.
UE zgodziła się na wprowadzenie zakazu sprzedaży nowych samochodów benzynowych i diesla od 2035 r. pomimo sprzeciwu Polski, która jako jedyny kraj członkowski głosowała przeciwko tej propozycji https://t.co/AfCxgKZcle
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 28 marca 2023 r
Zapytana o inne skargi, Moskwa powiedziała, że Polska kwestionuje większość z nich na tej samej podstawie, co zakaz sprzedaży samochodów spalinowych.
„Argument w większości tych skarg jest taki sam, dotyczy głównie podstawy prawnej i jednomyślności, wpływu na miks energetyczny” – powiedziała.
Jedną z polityk UE, której sprzeciwia się Polska, są zmiany w systemie ETS, zgodnie z którymi sektory już objęte systemem będą zobowiązane do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 62% do 2030 r. w stosunku do poziomu z 2005 r. Reforma przewiduje również stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji w latach 2026-2034.
Według nowych szacunków realizacja celów klimatycznych UE będzie kosztować Polskę prawie 530 mld euro
„Liczby są przerażające” i „potwierdzają nasze najgorsze obawy” – mówi wicepremier
Jednak autor raportu uważa, że wymagana inwestycja jest wykonalnahttps://t.co/xL9UAv1y4x
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 12 stycznia 2022 r
Kolejne rozporządzenie dotyczy przepisów dotyczących nowego unijnego mechanizmu dostosowywania cen na granicach (CBAM), który obejmie towary takie jak żelazo, stal, cement, aluminium, nawozy, energia elektryczna i wodór.
Importerzy tych towarów będą musieli zapłacić różnicę między opłatą emisyjną w kraju produkcji a ceną uprawnień do emisji w EU ETS. CBAM będzie wprowadzany stopniowo w latach 2026-2034, w miarę wycofywania bezpłatnych uprawnień do emisji w systemie ETS.
Moskwa argumentuje, że Polska dąży do „bardzo konsekwentnej transformacji energetycznej”, skupionej na tworzeniu zachęt, a nie ograniczeń. Powołała się na dotacje rządowe do czystych źródeł energii, takie jak programy „Mój Prąd” i „Czyste Powietrze”, które doprowadziły do boomu na mikroinstalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła.
Dane Europejskiej Agencji Środowiska opublikowane w zeszłym miesiącu pokazały, że Polska odnotowała największy ogólny spadek emisji w UE w 2022 r. Jednak w ujęciu proporcjonalnym spadek w Polsce był, choć powyżej średniej UE, nie należał do najwyższych w bloku.
Polska odnotowała w ubiegłym roku największy ogólny spadek emisji w UE
Wyprodukował prawie 8 milionów ton ekwiwalentu CO2 mniej niż w 2021 r @Środowisko UE dane https://t.co/W9TK9NhM6m
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 3 czerwca 2023 r
Źródło głównego obrazu: ETIENNE ANSOTTE | KOMISJA EUROPEJSKA
Alicja Ptak jest starszą redaktorką Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla agencji Reuters.