„Istotne kwestie związane z prawami człowieka” w Polsce, mówi Departament Stanu USA
Departament Stanu USA zidentyfikował szereg „istotnych kwestii związanych z prawami człowieka w Polsce”, w tym obawy dotyczące rządów prawa, wolności słowa, traktowania migrantów i mniejszości etnicznych, praw LGBT oraz dostępu do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego.
Jednak w swoim rocznym raporcie na temat praktyk w zakresie praw człowieka Departament Stanu również pochwalił Polskę za „szybkie, zdecydowane działania na rzecz ochrony uchodźców z Ukrainy” po inwazji Rosji w zeszłym roku.
Dzisiaj opublikowaliśmy 47. doroczny Raport o prawach człowieka. #2022HRR pokazuje nasze zaangażowanie w promowanie praw człowieka na całym świecie. Zapraszam do poświęcenia chwili i przeczytania pełnego raportu: https://t.co/yfDofbHrxK
— Sekretarz Antony Blinken (@SecBlinken) 20 marca 2023 r
We wstępie do swojego raportu krajowego na temat Polski Departament Stanu zauważa, że „istotne kwestie dotyczące praw człowieka obejmowały wiarygodne raporty o:
problemy z niezawisłością sądownictwa; ograniczenia wolności wypowiedzi, w tym prawa dotyczące zniesławienia i obrazy uczuć religijnych; doniesienia o złym traktowaniu nielegalnych migrantów z krajów trzecich; istotne bariery w dostępie do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego; przestępstwa z użyciem przemocy lub groźby użycia przemocy skierowane przeciwko członkom mniejszości etnicznych oraz przestępstwa motywowane antysemityzmem”.
Jeśli chodzi o sądownictwo, Departament Stanu wskazał na analizy eksperckie, z których wynika, że polityka polskiego rządu – mająca rzekomo na celu poprawę efektywności i odpowiedzialności – doprowadziła do „rosnących opóźnień w postępowaniach sądowych” i „osłabienia niezawisłości sędziowskiej”.
Polska odnotowuje największy spadek praworządności w UE w nowym rankingu wg @WJP https://t.co/dBsSKOgH49
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 14 października 2021 r
W raporcie zauważono również, że polskie przepisy dotyczące zniesławienia uznają za przestępstwo znieważanie wielu funkcjonariuszy publicznych, uczuć religijnych, symboli państwowych, a nawet samego narodu polskiego.
Może to „stanowić realne ryzyko ograniczenia wolności wypowiedzi i stłumienia swobodnej debaty publicznej”, w tym mieć „odstraszający wpływ na dziennikarzy”, mówi Departament Stanu, powołując się na analizę Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
W raporcie zauważono, że „dyskryminacja i brak równych praw dla osób LGBTQI+ nadal stanowią problem” w Polsce. „Niektórzy urzędnicy państwowi wygłaszali dyskryminujące, anty-LGBTQI+ lub homofobiczne publiczne wypowiedzi”, zauważa, w tym „transfobiczne wypowiedzi” przewodniczącego partii rządzącej Jarosława Kaczyńskiego.
„Nie chcemy kraju, w którym 12-latki deklarują się jako lesbijki” – mówi prezes partii rządzącej Jarosław Kaczyński.
„Niestety takie rzeczy już się szerzą w Polsce. To szaleństwo i trzeba się temu przeciwstawić… To niszczy rodzinę” https://t.co/by3P1ScevF
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 12 listopada 2022 r
Trwający kryzys na granicy z Białorusią, którą próbują przekroczyć dziesiątki tysięcy migrantów i uchodźców – głównie z Bliskiego Wschodu, Azji i Afryki – skłonił organizacje broniące praw człowieka do ostrzeżenia, że „osoby ubiegające się o azyl…[do] nie mają odpowiedniego dostępu do ochrony i pomocy”, pisze Departament Stanu.
Wskazuje również na zarzuty, że polska straż graniczna wypycha osoby ubiegające się o azyl z powrotem na Białoruś, mimo że mogą tam spotkać się z nadużyciami. Praktyka ta została uznana przez polskie sądy za naruszającą prawo – zauważa Departament Stanu.
Jednak jej raport podkreśla również ogromną pomoc udzieloną ukraińskim uchodźcom przez polski rząd i ludność po inwazji Rosji w lutym, a także „wizy humanitarne” wydane Białorusinom uciekającym przed represyjnym reżimem ich kraju.
Departament Stanu przez prawie 50 lat opracowywał krajowe raporty na temat praktyk w zakresie praw człowieka, a najnowszy zestaw raportów, opublikowany w zeszłym tygodniu, obejmuje 198 krajów i terytoriów. Poprzednie raporty dotyczące Polski zwracały uwagę na podobne „istotne kwestie związane z prawami człowieka”.
Polska zasługuje na Pokojową Nagrodę Nobla za pomoc, jakiej udzieliła uchodźcom z Ukrainy od czasu inwazji Rosji – mówi ambasador USA w Warszawie https://t.co/F4fKsoEUYc
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 28 września 2022 r
Źródło głównego obrazu: Grzegorz Żukowski/Flickr (na licencji CC BY-NC 2.0)
Daniel Tilles jest redaktorem naczelnym Notatki z Polski. Pisywał o sprawach polskich do wielu pism, m.in Polityka zagraniczna, POLITICO Europa, Obserwator UE I Dziennik Gazeta Prawna.
