Izraelskie instytuty Holokaustu wspierają polskiego uczonego będącego celem „haniebnych ataków politycznych”
Wiodące izraelskie instytuty zajmujące się Holokaustem – w tym państwowe centrum pamięci Yad Vashem – opublikowały oświadczenie wspierające polską uczoną, która spotkała się z krytyką w swojej ojczyźnie – w tym ze strony rządu – za stwierdzenie, że Polacy niewiele zrobili dla pomocy Żydom podczas wojny.
Barbara Engelking również w tym tygodniu otrzymała wsparcie od grupy ponad 300 polskich i międzynarodowych naukowców, a także czołowych instytucji badawczych w Polsce.
Stało się tak po tym, jak jej wypowiedzi zostały potępione przez polskiego premiera, który nazwał je częścią „antypolskiej narracji”. Polityk partii rządzącej wystąpił do prokuratury z wnioskiem o zbadanie Engelkinga za znieważenie narodu polskiego, za które grozi kara do trzech lat pozbawienia wolności.
Polski regulator radiofonii i telewizji wszczął również dochodzenie w sprawie należącej do USA stacji telewizyjnej, która wyemitowała jej uwagi, a minister edukacji powiedział, że nie zatwierdzi finansowania naukowców, którzy „znieważają Polaków i naród polski, największą ofiarę II wojny światowej”.
Polski regulator nadawczy prowadzi śledztwo w amerykańskiej stacji TVN w sprawie wywiadu, w którym czołowy badacz Holokaustu powiedział, że Polacy niewiele zrobili, aby pomóc Żydom podczas wojny.
Premier potępił te uwagi jako element „antypolskiej narracji” https://t.co/opw2Bnzpq5
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 22 kwietnia 2023 r
„Pragniemy wyrazić nasze zdecydowane poparcie dla prof. Barbary Engelking” – napisała grupa 11 izraelskich instytucji, w skład której wchodzą Muzeum Domu Bojowników Getta i Instytut Badań nad Holokaustem Massuah.
Opisują Engelkinga jako „pionierskiego naukowca w dziedzinie badań nad Holokaustem”, którego praca jest „kamieniem węgielnym dla każdego studenta i uczonego w Izraelu, Polsce i na świecie”.
„Potępiamy polityczne próby kwestionowania jej uczciwości i badań” – podsumował ich list. „Te haniebne ataki naruszają również wolność akademicką i fakty historyczne”.
— Ofer Aderet עופר אדרת (@oferaderet) 27 kwietnia 2023 r
Na początku tego tygodnia Rada Naukowa Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, w którym pracuje Engelking, również wydała oświadczenie, w którym wyraziła „oburzenie słowami premiera i pełną solidarność z prof. ”.
Zauważyli, że Engelking jest „jedną z najwybitniejszych światowych ekspertek od Holokaustu”, a jej ostatnie uwagi były „oparte na wieloletnich badaniach” i zostały przedstawione „w wyważony i nieagresywny sposób”.
„To niebezpieczna sytuacja, gdy premier demokratycznego państwa, wykorzystując autorytet swojego urzędu, przeprowadza umotywowany ideologicznie atak na niezależnego naukowca” – dodała rada, która potępiła też słowa ministra edukacji Przemysława Czarnka.
Minister edukacji mówi, że nie zgodzi się na finansowanie naukowców, którzy „znieważają Polaków i naród polski, największą ofiarę II wojny światowej”.
W zeszłym tygodniu badacz Holokaustu z finansowanego przez państwo instytutu powiedział, że Polacy niewiele zrobili, aby pomóc Żydom podczas wojny https://t.co/MmuP3AAnul
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 25 kwietnia 2023 r
Tymczasem ponad 300 naukowców zajmujących się II wojną światową, Holokaustem i stosunkami polsko-żydowskimi podpisało list, w którym wyrażają swój sprzeciw wobec „kampanii nienawiści” i „politycznego ataku” na Engelkinga, który, jak twierdzą, wydaje się być częścią trwającej rządowej kampanię reelekcyjną.
„Takie tendencje cenzorskie i pogląd, że dalsze finansowanie instytucji akademickich powinno być uzależnione od tego, czy prowadzone w nich badania spełniają oczekiwania polityków, uważamy za niezwykle niebezpieczne i niedopuszczalne” – napisali.
Wśród 335 dotychczasowych sygnatariuszy są François Guesnet, profesor historii Żydów na University College London, Jason Stanley, profesor filozofii na Yale i Steven Seegel, profesor studiów slawistycznych i euroazjatyckich na University of Texas w Austin.
„Uważamy za wyjątkowo niebezpieczne i niedopuszczalne zapędy cenzorskie i wnioski dotyczące finansowania instytucji naukowych od tego, czy badania pracowników zatrudnionych w nich spełniają oczekiwania polityków” #engelking https://t.co/iMeynqj21X
— OKO.press (@oko_press) 27 kwietnia 2023 r
Tymczasem dwie najważniejsze polsko-żydowskie instytucje historyczne – Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Żydowski Instytut Historyczny (ŻIH) – również wydały wspólne oświadczenie potępiające „brutalny atak osobisty” na „wybitny autorytet w swojej dziedzinie” .
Bronili jej „przemyślanych i pełnych empatii” uwag w rocznicę powstania w getcie warszawskim, w których „podkreśliła rolę tych Polaków, którzy w skrajnie trudnych warunkach starali się pomóc swoim żydowskim sąsiadom”.
Jednak „nie było ich wielu [such Poles], bo bohaterów nigdy nie jest wielu” – pisały instytucje żydowskie. Dlatego „zasługują na cześć i szacunek tym bardziej”.
Uwagi Engelkinga, że Żydzi w getcie byli rozczarowani brakiem pomocy ze strony Polaków na zewnątrz, są po prostu faktem historycznym potwierdzonym „licznymi pamiętnikami, relacjami naocznych świadków, a nawet poezją” – napisano w oświadczeniu.
Prezydenci Polski, Niemiec i Izraela wspólnie obchodzili 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim.
Podczas wizyty prezydent Niemiec otrzymał kopię wniosku Polski o reparacje wojenne od ministra polskiego rządu https://t.co/KRGRvnk8rS
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 19 kwietnia 2023 r
Źródło zdjęcia głównego: M. JAŹWIECKI / MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH (materiał prasowy)
Daniel Tilles jest redaktorem naczelnym Notatki z Polski. Pisywał o sprawach polskich do wielu pism, m.in Polityka zagraniczna, POLITICO Europa, Obserwator UE I Dziennik Gazeta Prawna.
