„Rozumiemy twój ból” z powodu masakry podczas II wojny światowej, ukraiński przywódca powiedział polskiemu parlamentowi

Przewodniczący ukraińskiego parlamentu wyraził współczucie dla Polaków z powodu masakry wołyńskiej, w której ukraińscy nacjonaliści zamordowali do 100 000 etnicznych Polaków podczas drugiej wojny światowej. Kwestia ta jest dziś częstą przyczyną napięć między dwoma skądinąd bliskimi sojusznikami.

Rusłan Stefanczuk przemawiał dziś rano przed polskim parlamentem w Warszawie. Rozpoczynając swoje przemówienie po polsku, podziękował Polakom za wsparcie, jakiego udzielili jego krajowi od czasu inwazji Rosji, co wywołało aplauz posłów zgromadzonych wokół sali.

Zaadresowany @KancelariaSejmu& @PolskiSenat

Podziękowałem🇵🇱za pomoc, która jest dobrze wykorzystywana na polu bitwy

🇺🇦nigdy nie zapomnę🇵🇱przywództwa w tworzeniu koalicji czołgów.🇺🇦sky jest chroniony przez🇵🇱MiG

Wierzymy, że powstanie koalicja powietrzna, w której🇵🇱 zajmie poczesne miejsce pic.twitter.com/VTadm3M6ew

— Rusłan Stefanczuk (@r_stefanczuk) 25 maja 2023 r

Na zakończenie swojego 30-minutowego przemówienia Stefanczuk zaznaczył, że w tym roku przypada 80. rocznica strasznych wydarzeń na Wołyniu. Polacy uznają masakry, które miały miejsce w latach 1943-1945, za ludobójstwo i parlament uznał je za ludobójstwo. Ale Ukraina odrzuciła użycie tego terminu.

W miniony weekend ponownie pojawiły się napięcia w tej sprawie po tym, jak rzecznik polskiego MSZ zasugerował, że prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powinien przeprosić za masakry. Sugestia ta została potępiona jako „nie do przyjęcia” przez ambasadora Ukrainy w Warszawie.

W swoim dzisiejszym przemówieniu Stefanczuk oświadczył: „Rozumiemy twój ból po stracie bliskich. Wyrażam szczere współczucie i wdzięczność wszystkim rodzinom i potomkom ofiar ówczesnych wydarzeń na Wołyniu za zachowanie pamięci o ich przodkach”.

Ambasador Ukrainy skrytykował „niedopuszczalną” sugestię rzecznika polskiego MSZ, by prezydent @ZelenskyyUa powinien przeprosić za masakrę na Wołyniu, w której zginęło do 100 000 etnicznych Polaków przez ukraińskich nacjonalistów podczas II wojny światowej https://t.co/45QnIsTgpO

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 21 maja 2023 r

Ta pamięć „nie wzywa do zemsty ani nienawiści, ale jest ostrzeżeniem, że nic takiego nigdy więcej między naszymi narodami się nie wydarzy” – kontynuował, wywołując owację na stojąco prawie wszystkich obecnych posłów.

„Będziemy z wami pracować, drodzy polscy przyjaciele, akceptując prawdę, bez względu na to, jak bezwzględna może być” – dodał Stefanczuk, wywołując dalsze brawa. „Razem musimy zdać ten trudny, ale niezwykle potrzebny egzamin, aby formuła „wybaczamy i prosimy o przebaczenie” nabrała prawdziwego znaczenia i praktycznego wymiaru”.

„Chcę, abyśmy zdali sobie sprawę, że być może po raz pierwszy historia daje [us] wyjątkową okazję i odpowiedzialność, aby stać się twórcami nowej przyszłości dobrych sąsiadów” – podsumował. „Chcę, żebyśmy razem napisali naszą nową historię, bez retuszowania jej i bez wyrywania z niej żadnych stron”.

Następnie słowa Stefanczuka z zadowoleniem przyjął szef polskiej dyplomacji Zbigniew Rau, który powiedział PAP, że „usłyszeliśmy to, co chcieliśmy usłyszeć, to było bardzo dobre przemówienie”.

„Jesteśmy na dobrej drodze, a to wystąpienie jest dowodem na to, że nasze stanowiska po raz kolejny się zbliżyły” – dodał. „Jest na czym budować”.

Wystąpienie ukraińskiego przywódcy z zadowoleniem przyjęli także posłowie PiS i opozycji, m.in. Bartłomiej Wróblewski z PiS i Stanisław Bukowiec z Porozumienia chwalili je na Twitterze.

Premier Polski mówi, że otrzymał osobiste zapewnienia od @ZelenskyyUa że Ukraina zezwoli na ekshumację ofiar rzezi wołyńskiej, w której ukraińscy nacjonaliści zamordowali dziesiątki tysięcy etnicznych Polaków podczas II wojny światowej https://t.co/gJI3YntsHg

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 14 marca 2023 r

Jednak Krzysztof Bosak, jeden z przywódców skrajnie prawicowej Konfederacji (Konfederacji), która w czasie wojny przyjęła letni stosunek do Ukrainy, powiedział, że Polacy powinni „uważnie obserwować”, czy Ukraina rzeczywiście zezwala na ekshumacje ofiar masakra, jak zasugerował Stefanczuk.

Bosak zauważył również, że wiele słów Stefanczuka było niejasnych (np. „wydarzenia na Wołyniu”) lub wydawało się wskazywać na działania zarówno Polski, jak i Ukrainy.

Powszechną narracją na Ukrainie jest to, że zbrodnie wołyńskie muszą być kontekstualizowane poprzez zrozumienie wcześniejszego polskiego traktowania Ukraińców, na przykład represji podjętych wobec nich w międzywojennej RP.

Przedstawiciele polskiego rządu skrytykowali „niedopuszczalną” decyzję Ukrainy o powołaniu na stanowisko wiceministra spraw zagranicznych Andrija Melnyka, który niedawno zaprzeczył, jakoby przywódca nacjonalistów Stepan Bandera był odpowiedzialny za masakrę Polaków i Żydów podczas II wojny światowej https://t.co/Chr6Xu0p8x

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 23 listopada 2022 r

Źródło głównego obrazu: Sejm RP/Twitter

Daniel Tilles jest redaktorem naczelnym Notatki z Polski. Pisywał o sprawach polskich do wielu pism, m.in Polityka zagraniczna, POLITICO Europa, Obserwator UE I Dziennik Gazeta Prawna.