Setki tysięcy osób przyłączają się do antyrządowych wieców w Polsce
Setki tysięcy ludzi przyłączyło się do marszów przeciwko rządzącej w Polsce narodowo-konserwatywnej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS), w największych demonstracjach w kraju od masowych protestów przeciwko wprowadzeniu niemal całkowitego zakazu aborcji w 2020 roku.
Według wstępnych szacunków kontrolowanego przez opozycję urzędu miasta, w samym marszu głównym w samej Warszawie wzięło udział pół miliona osób.
Wśród czerwono-biało-niebieskiego morza polskich i europejskich flag uczestnicy machali transparentami obwiniającymi PiS o rosnącą inflację i oskarżającymi o nepotyzm, korupcję i niszczenie demokracji. PiS potępił to wydarzenie jako „marsz nienawiści”.
Tej fali już nic nie zatrzymał✌️🇵🇱#Marsz4czerwca #PolskaWNaszychSercach pic.twitter.com/jaaqJrJaU7
— Platforma Obywatelska (@Platforma_org) 4 czerwca 2023 r
„Niszczenie prawa, ignorowanie konstytucji – to nas zmobilizowało” – powiedział 51-letni Marek w rozmowie z Notes from Poland podczas marszu w Warszawie. „Ludzie mają dość. Ta skala złodziejstwa, korupcji… to nie jest normalny kraj, to jest jakaś republika bananowa”.
Protesty poprzedzają zaplanowane na jesień wybory parlamentarne i zostały poparte przez wszystkie główne partie opozycyjne. „Wygramy” – skandowali tłumy w Warszawie, dokąd dziś rano setki specjalnie zorganizowanych autobusów przywiozły protestujących z całego kraju.
Marsz odbył się dzisiaj, 4 czerwca, ponieważ jest to rocznica częściowo wolnych wyborów w 1989 roku, w których sukces ruchu Solidarność kierowanego przez Lecha Wałęsę utorował drogę do końca komunistycznego reżimu w Polsce.
Rozmawiając z kilkoma uczestnikami dzisiejszych protestów, prawie każdy z nich powtarzał jakieś podteksty. Mówiąc o własnych uczuciach określiliby „zmęczenie”, mówiąc o polityce rządu użyliby takich słów jak „arogancja” i „hipokryzja” 1/ pic.twitter.com/zl5DTDPhJn
— Alicja Ptak (@AlicjaPtak4) 4 czerwca 2023 r
W południe Donald Tusk – lider Platformy Obywatelskiej (PO), największej partii opozycyjnej – pojawił się na scenie, by przemówić do tłumu. Dołączyli do niego Wałęsa oraz prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, który jest wiceprzewodniczącym PO.
„Spoglądając dziś tutaj, w centrum Warszawy, na niekończące się rzesze ludzi, którzy przybywali tu, by zamanifestować swój gniew, ale i nadzieję, chcę powiedzieć, że od dawna nie myślałem, że słowa „ to jest Polska” tak idealnie pasuje do czasu i miejsca” – powiedział Tusk.
„Jesteśmy tu dzisiaj, aby cała Polska, cała Europa i cały świat zobaczył, jacy jesteśmy silni i jak wielu z nas jest gotowych ponownie walczyć o demokrację i wolną Polskę” – kontynuował.
💬 Przewodniczący @donaldtusk zaczynać #Marsz4czerwca 🇵🇱✌️
Jestem dumny i szczęśliwy, że mogę dzisiaj tu, w Warszawie, proszę: ZWYCIĘŻYMY!#PolskaWNaszychSercach pic.twitter.com/0HMbaFYzYN
— Platforma Obywatelska (@Platforma_org) 4 czerwca 2023 r
Podczas gdy Tusk był figurantem marszu, wezwał wszystkie demokratyczne grupy opozycyjne do przyłączenia się. Wśród tych, którzy szybko posłuchali wezwania, znalazła się Lewica (Lewica), druga co do wielkości grupa opozycyjna w parlamencie.
Druga główna siła opozycyjna – niedawno utworzony centroprawicowy sojusz Polska 2050 (Polska 2050) i Polski Lud Ludowy (PSL) – początkowo unikała oferowania swojego poparcia.
Jednak we wtorek w tym tygodniu ogłosili, że przyłączą się do marszu, mówiąc, że niedawno uchwalona ustawa powołująca komisję, która może zakazać osobom pełnienia funkcji publicznych – która według opozycji zostanie wykorzystana przeciwko nim przez PiS – była ostatnią kroplą .
Stany Zjednoczone i UE wyraziły zaniepokojenie nową polską komisją do zbadania rosyjskich wpływów, która może pozbawić osoby pełnienia funkcji publicznych.
Stany Zjednoczone twierdzą, że może to być „nadużywane do ingerowania w wybory” poprzez „blokowanie kandydatury polityków opozycji” https://t.co/1MGt53XXWT
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 30 maja 2023 r
Inna protestująca w Warszawie, 39-letnia Witosława Dębińska, powiedziała Notes from Poland, że „ma ich dość [PiS] łamanie prawa i odbieranie praw, odbieranie praw kobietom… A teraz wybory są zagrożone, bo można zamknąć przeciwnika, a PiS uważa, że jest ok”.
Poza stolicą protesty odbywały się w miastach w całym kraju, a także w niektórych miastach za granicą, m.in BerlinLondyn i Paryża kolejne planowane są w Chicago i Nowym Jorku.
W Krakowie, drugim co do wielkości mieście w Polsce, obrazy przedstawiają dużą liczbę ludzi wypełniających rynek, z jednym transparentem głoszącym: „Precz z kaczym dyktatorem”. Kaczor to szydercze przezwisko prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego
Przed marszem PiS skrytykował to wydarzenie. W opublikowanym wczoraj wideo zarzucił opozycji hipokryzję, wskazując przykłady brutalności policji i ataków na media, gdy wcześniej rządziła koalicja PO i PSL, a Tusk był premierem.
Podczas dzisiejszego marszu rzecznik rządu Piotr Müller ostrzegał w tweecie, że Tusk i Wałęsa „próbują obalić rząd, który zerwał z [their] polityki resetu w stosunkach z Rosją”.
PiS wskazał też przykłady nienawistnych i brutalnych wypowiedzi prominentnych zwolenników opozycji. W jednym przypadku na początku tego tygodnia muzeum Auschwitz potępiło wykorzystanie przez PiS zdjęć z byłego niemieckiego nazistowskiego obozu w filmie krytykującym planowany marsz.
The @Muzeum Auschwitz potępił wykorzystywanie Holokaustu do celów politycznych po tym, jak partia rządząca w Polsce przedstawiła były niemiecki nazistowski obóz zagłady w filmie krytykującym zbliżający się antyrządowy marsz opozycji https://t.co/D9nefM5YaZ
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 31 maja 2023 r
Dodatkowa relacja Alicji Ptak. Źródło głównego zdjęcia: Kuba Atys / Agencja Wyborcza.pl
Daniel Tilles jest redaktorem naczelnym Notatki z Polski. Pisywał o sprawach polskich do wielu pism, m.in Polityka zagraniczna, POLITICO Europa, Obserwator UE I Dziennik Gazeta Prawna.
