Wschodnie państwa UE wzywają do przedłużenia ukraińskiego zakazu zboża
Polska, Bułgaria, Węgry, Słowacja i Rumunia wspólnie zaapelowały do Unii Europejskiej o przedłużenie zakazu importu ukraińskiego zboża do tych pięciu krajów poza obecnie planowaną datę wygaśnięcia 15 września.
„Nie otworzymy tej granicy. Jeśli Komisja Europejska nie przedłuży zakazu, zrobimy to sami – powiedział premier Mateusz Morawiecki, występując obok ministrów rolnictwa z kwintetu wschodnich państw członkowskich.
Państwa twierdzą, że ich decyzja – podjęta tuż po wycofaniu się Rosji z umowy zezwalającej na eksport ukraińskiego zboża przez Morze Czarne – nie jest wymierzona w Ukrainę, ale ma na celu ochronę własnego sektora rolnego.
📢Zakaz importu zbóż z Ukrainy – stanowisko 5⃣ krajów przyfrontowych. 🗨️Musimy potwierdzić zainteresowanie tych, którzy produkują żywność w naszych krajach – mówili wszyscy uczestnicy spotkania.
Więcej 👉https://t.co/gKLaYEw75z pic.twitter.com/qo4GE1TzMa
— Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (@MRiRW_GOV_PL) 19 lipca 2023 r
Na początku tego roku rolnicy protestowali, że rosnący eksport ukraińskiego zboża do i przez wschodnie państwa członkowskie UE w czasie wojny powodował spadek cen. To skłoniło Polskę do jednostronnego wprowadzenia w maju zakazu importu i tranzytu, mimo że unijne przepisy przyznają Brukseli wyłączne kompetencje w zakresie polityki handlowej.
Wkrótce potem osiągnięto porozumienie z Komisją Europejską w sprawie zakazu importu ukraińskiego zboża do pięciu wschodnich państw członkowskich, ale zezwolono na kontynuację tranzytu przez nie.
Ministrowie podpisali dziś wspólne oświadczenie, w którym podkreślili konieczność przedłużenia po 15 września 2023 r. środków zapobiegawczych w imporcie pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika z Ukrainy. Dokument zostanie zaprezentowany na posiedzeniu Rady Ministrów Rolnictwa i Rybołówstwa UE w Brukseli w dniu 25 lipca 2023 r.
UE osiągnęła porozumienie w sprawie zakazu importu ukraińskiego zboża do Polski, Słowacji, Węgier, Rumunii i Bułgarii przy jednoczesnym umożliwieniu tranzytu przez te kraje https://t.co/9D8VO1Cxkt
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 28 kwietnia 2023 r
Kwintet dodał jednak, że chce, aby tranzyt był kontynuowany, a polski minister rolnictwa Robert Telus przekonywał, że zakaz importu faktycznie usprawnił tranzyt do krajów trzecich.
„Nasze działania w obronie interesów rolników z krajów UE nie są skierowane przeciwko komukolwiek” – powiedział Telus. „Są wezwaniem do ponownego rozważenia i podjęcia odpowiednich, bardzo potrzebnych decyzji ze strony Komisji Europejskiej”.
„Nasze kraje pomagają [Ukraine] najwięcej wśród krajów UE” – dodał słowacki minister rolnictwa Jozef Bíreš. „Zrobimy wszystko, aby korytarze solidarności były jak najmniejszym obciążeniem dla krajów, przez które przebiegają”.
Decyzja Polski o zakazie ukraińskiego zboża – rozgniewała zarówno Kijów, jak i Brukselę – pokazała, jak ważne są głosy wiejskie dla partii rządzącej, która ubiega się o reelekcję.
Na obszarach wiejskich mieszka 40% ludności Polski, co jest jednym z najwyższych poziomów w UE https://t.co/QI2WRqUHaT
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 25 kwietnia 2023 r
Po ostatnich spadkach cen niektórych owoców w Polsce, takich jak maliny, Morawiecki dodał, że kwintet jest gotowy rozszerzyć zakaz poza zboże na inne grupy produktów, „jeśli pojawią się oznaki destabilizacji na innych rynkach rolnych”.
„Będą zakazy importu i odszkodowania dla rolników. Nigdy nie zostawiamy rolników samych sobie i tak będzie również tym razem – na przykład w odniesieniu do rynku owoców” – powiedział.
Dzisiejsze ogłoszenie ma miejsce zaledwie dwa dni po tym, jak Rosja wycofała się z wspieranej przez ONZ umowy dotyczącej bezpiecznego tranzytu ukraińskiego zboża przez Morze Czarne. Spowodowało to ponowne zaniepokojenie niedoborami żywności w niektórych częściach Bliskiego Wschodu i Afryki, które są uzależnione od importu z Ukrainy.
Odmowa Rosji przedłużenia Inicjatywy Zbożowej Morza Czarnego szkodzi milionom głodnych ludzi na całym świecie. Używanie jedzenia jako broni jest nierozsądne. Wzywamy Rosję do zmiany kursu.
— Sekretarz Antony Blinken (@SecBlinken) 17 lipca 2023 r
Źródło głównego obrazu: MRiRW (na licencji CC BY-NC-ND 3.0 PL)
Alicja Ptak jest starszą redaktorką Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla agencji Reuters.