Polski rząd w 2022 roku wpłacił na Fundusz Kościelny rekordowe 200 mln zł, dwa razy więcej niż dekadę temu

W zeszłym roku rząd wpłacił rekordową kwotę 200,2 mln zł (45,5 mln euro) na Fundusz Kościelny, system zapewniający państwowe dotacje na składki na ubezpieczenie zdrowotne duchownych, na działalność charytatywną organizacji religijnych oraz na renowację budynki sakralne.

Ubiegłoroczna wpłata do funduszu była dwukrotnie wyższa niż dekadę wcześniej, w 2012 roku, kiedy to 94,3 mln zł. W ciągu poprzedniej dekady kwota ta wzrosła tylko o 25 proc., z 75,9 mln zł w 2002 roku.

W tym roku składka rządu ma ponownie wzrosnąć do 216 mln. Jednak niektóre partie opozycyjne zasugerowały likwidację Funduszu Kościelnego, jeśli dojdą do władzy w jesiennych wyborach.

Nowy rekord funduszu kościelnego. Przebił 200 mln złhttps://t.co/Rr6ewtE38b

— Rzeczpospolita (@rzeczpospolita) 23 czerwca 2023 r

Fundusz Kościelny powstał w 1950 r. w czasach PRL-u jako forma rekompensaty za mienie odebrane kościołowi.

Wbrew swojej nazwie przekazuje fundusze wszystkim uznanym związkom wyznaniowym uznanym przez polskie prawo, których jest ponad 160. Jednak kościół katolicki, który jest zdecydowanie największy w Polsce, otrzymuje większość pieniędzy – choć dokładna kwota nie jest znana ujawnione. Ponad 90% Polaków jest oficjalnie sklasyfikowanych jako katolicy.

Chociaż po upadku komunizmu w 1989 r. zwrócono znaczną część mienia skonfiskowanego grupom wyznaniowym, Fundusz Kościelny nadal funkcjonował, a kościół katolicki argumentował, że nie został w pełni zrekompensowany za straty w okresie komunizmu.

Jeśli Polska ma mieć przyszłość, ataki na Kościół katolicki nie mogą być tolerowane – mówi Kaczyński.

„Musimy odrzucić tych, którzy próbują zniszczyć Polskę, współpracując z wrogami zewnętrznymi” – ostrzegł po mszy z okazji rocznicy śmierci jego matki https://t.co/f6KOJ0jdvy

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 17 stycznia 2022 r

W ubiegłym roku rząd miał przekazać na fundusz 192,8 mln zł. Została ona jednak podwyższona do 200,2 mln, by sfinansować wyższe od zakładanych zobowiązania na składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne duchownych, zauważa dziennik „Rzeczpospolita”, który jako pierwszy podał te dane.

Wkład podatników do funduszu generalnie wzrasta z upływem czasu, ponieważ jego wysokość jest powiązana z płacą minimalną, którą rząd regularnie podnosidonosi gazeta.

Dalsze istnienie funduszu stało się jednak kwestią coraz bardziej podzieloną w kraju, który choć nadal jest jednym z najbardziej religijnych w Europie, szybko się sekularyzuje i w którym Kościół katolicki był uwikłany w skandale związane z wykorzystywaniem seksualnym duchownych i krytykowany za poparcie dla niepopularny niemal całkowity zakaz aborcji.

Posłowie, którzy głosują za zezwoleniem na aborcję, „popełniają grzech ciężki i nie mogą przystępować do komunii świętej” – mówi zwierzchnik polskiego Kościoła katolickiego.

Wszystkie główne partie opozycyjne – z których większość ma praktykujących katolickich przywódców – chcą liberalizacji prawa aborcyjnego https://t.co/nKWEEAJuJF

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 22 czerwca 2023 r

Donald Tusk, lider największej w Polsce partii opozycyjnej, centrowej Platformy Obywatelskiej (PO), zapowiedział „natychmiast” przystąpienie do rozdziału kościoła od państwa, jeśli dojdzie do władzy tej jesieni, w tym „wstrzymanie dopływu pieniędzy do kościół”.

Szymon Hołownia, lider centrowej Polski 2050, obiecał też zakończyć „korupcyjne” powiązania między Kościołem a państwem, m.in. poprzez likwidację Funduszu Kościelnego. Zarówno on, jak i Tusk są praktykującymi katolikami, a Hołownia kiedyś kształcił się na księdza.

Tymczasem Lewica (Lewica), drugie co do wielkości ugrupowanie opozycyjne, jest najbardziej antyklerykalną z głównych partii politycznych. Chce zakończyć to, co uważa za uprzywilejowaną pozycję Kościoła katolickiego w polskim życiu publicznym, w tym lekcje katechezy katolickiej finansowane i prowadzone przez szkoły publiczne.

Jednak rządząca narodowo-konserwatywna partia Prawo i Sprawiedliwość (PiS) jest blisko kościoła, a jej przewodniczący Jarosław Kaczyński mówi, że jakiekolwiek groźby pod adresem kościoła „nie mogą być tolerowane”. Skrajnie prawicowa Konfederacja (Konfederacja), która po wyborach może być królem, również sprzeciwia się zniesieniu Funduszu Kościelnego.

Donald Tusk zapowiedział oddzielenie kościoła od państwa po wygranych wyborach

Oskarżył biskupów o to, że stali się „funkcjonariuszami państwowymi”, twierdząc, że to ich wina – a nie wierzących takich jak on – że kościół oddzielił się od społeczeństwa https://t.co/GOYX4jd6h0

— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 23 maja 2022 r

Źródło głównego obrazu: KPRM (na licencji CC BY-NC-ND 3.0 PL)

Alicja Ptak jest starszą redaktorką Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla agencji Reuters.